Cá vốn là thực phẩm giàu dinh dưỡng được nhiều người yêu thích, trong đó cá mè cũng không phải ngoại lệ. Chúng là món ăn quen thuộc hàng ngày đối với mâm cơm của nhiều gia đình Việt. Vậy chúng được chế biến như nào để luôn giữ được hương vị thơm ngon mà không bị tanh. Cùng tìm hiểu thêm loại cá này qua bài viết sau nhé.
Phân biệt cá mè và cá trắm
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại cá nước ngọt khác nhau, nhưng không phải ai cũng có thể phân biệt được các loại cá này với nhau. Để phân biệt được cá mè và cá trắm, trước hết chúng hãy tìm hiểu thêm về đặc điểm của hai loài cá này nhé.
Cá mè
Đây là loại cá phổ biến ở Việt Nam với kích thước không quá lớn. Khi trưởng thành, cá có chiều dài thường từ 35 – 45cm và năng khoảng 3 – 5kg. Chúng có thân hình dẹt ở hai bên, mình dày với lớp vảy nhỏ có màu trắng bạc, lưng có màu thẫm, bụng màu xám trắng. Miệng cá to, tròn hơi tù, hàm phía trên thụt vào và hàm bên dưới chìa ra. Vây đuôi của cá được chia làm 2 thuy cân đối bằng nhau.
Cá trắm
Đối với loài cá này thì nó có thân hình thon dài, hình trụ không bè dẹt như loài cá mè. Bụng cá tròn, thót lại ở gần phần đuôi. Cá có chiều dài của đuôi lớn hơn bề rộng thân. Miệng của chúng cũng khác, khá rộng, có hình cung. Việc quan sát miệng của hai loại cá này sẽ là điểm dễ dàng nhận biết nhất.
Kỹ thuật bắt cá mè bằng lưới và móc câu
Cá mè nếu đánh bắt với số lượng nhỏ sẽ thường dùng móc câu, còn khi đánh bắt số lượng lớn thì sẽ đổi sang dùng lưới.
Bắt cá bằng móc câu
Kỹ thuật câu hay được sử dụng nhất là câu lục, thường sử dụng lưỡi 8 – 12. Bạn có thể dùng câu lục hoặc là câu tứ để khi kéo cá lên được linh hoạt và xử lý dễ dàng hơn. Loài cá này to khỏe và phản ứng nhanh, cho nên khi câu bạn cần dùng loại cần to, dài để có thể câu được ở xa, cần đặc và có độ cứng là thích hợp nhất. Khi chọn cần bạn hãy để ý sao cho lưỡi lục câu được xa và có thể lên thẳng. Phao sử dụng là loại phao to vì câu ở xa sẽ quan sát dễ hơn, nhận biết được thời gian cá cắn câu.
Bắt cá bằng lưới
Cá mè có tập tính sống ở tầng nước lửng, có nhiệt độ nước ấm vì vậy đánh bắt cá tốt nhất là vào mùa hè và mùa thu. Bạn hãy thả lưới vào thời điểm 8h sáng cho đến 4, 5h chiều vì vào thời gian này, nước ấm áp nhất, cá hoạt động nhiều. Hãy hạn chế đánh bắt vào những ngày lạnh hay mưa bão nhé. Do cá đi theo bầy nên khi thả lưới xong bạn cũng cần phải chuẩn bị nhiều mồi hơn và thả xuống để dụ cá. Giăng lưới xong bạn hãy ngồi đợi và quan sát thời điểm cá mắc bẫy rồi kéo lưới lên là được nhé.
Kỹ thuật nuôi cá mè
Cá mè đem lại giá trị kinh tế cao, vì vậy rất nhiều bà con lựa chọn trong việc phát triển chăn nuôi, nâng cao thu nhập cho gia đình. Để cá cho năng suất cao thì trong quá trình nuôi, chúng ta cần chú ý:
Ao nuôi
Ao nuôi cá cần có diện tích tiêu chuẩn từ 500 – 1000 mét vuông, sâu khoảng 1,5 – 2m, đảm bảo môi trường nước không bị ô nhiễm. Trước khi thả cá bà con có thể tát dọn áo cũng như vét bùn,…Xử lý rắc vôi bột để loại bỏ các mầm bệnh, vi khuẩn,…
Chọn giống
Bà con hãy chọn những con cá giống có kích thước đều nhau khoảng 10 – 20cm. Hãy chọn những con cá khỏe mạnh, bơi lội nhanh nhẹ, màu sắc thân cá tự nhiên, không bị mất nhớt. Đồng thời hạn chế chọn những con bị trầy xước hay dị hình.
Thả giống
Thời điểm nuôi thích hợp là vào mùa xuân hoặc mùa thu. Khi thả cá, tránh thả trực tiếp xuống ao hồ mà hay ngâm túi cá khoảng 15 phút vào ao nước để cho cá làm quen môi trường, sau đó mới thả cá ra ao, hồ, giúp cho cá khỏi bị sốc nhiệt.
Mật độ nuôi
Mật độ nuôi phù hợp nhất là 10.000.000 – 14.000.000 con cá cho 10.000 mét vuông. Ngoài ra, nếu nuôi chung với các loài cá khác thì cần đảm bảo tỷ lệ phù hợp để cá phát triển tốt.
Thức ăn
Cá mè ăn chủ yếu là phân chuồng, phân lân, phân đạm và cỏ dại. Bà con hãy tận dụng bèo, cỏ băm nhỏ cho vào các khung tre nổi để cho cá ăn nhé. Các khung tre nên để cách bờ 1,5 – 2m để dễ vệ sinh khi thức ăn dư thừa.
Chăm sóc
- Theo dõi thường xuyên màu nước ở ao, nếu màu nước đục tức là cá bị đói, cần thêm thức ăn cho cá. Ao cá có màu nõn chuối tức là giàu chất dinh dưỡng, tốt cho việc cá phát triển.
- Trời nắng nóng cá dễ bị thiếu oxy, hay nổi lên mặt nước. Cá có màu vàng ở lưng, môi dưới cá dài thì tình trạng nghiêm trọng, cần xử lý sớm.
- Thức ăn trong ao còn thừa thì cần giảm lượng đi để hạn chế ao cá bị ô nhiễm do thức ăn phân hủy.
Với một vài kinh nghiệm trên, chắc chắn bà con sẽ đạt được năng suất cao trong việc canh tác và chăn nuôi cá mè.
Các món ăn ngon chế biến từ cá mè
Cá mè tuy có mùi tanh bám dai nhưng nếu biết cách chế biến sẽ đem lại những món ăn tinh tế, độc đáo mà còn rất bổ dưỡng, giúp cải thiện tình trạng chóng mặt, đau đầu, tốt cho não, khỏe gân cốt,…Gợi ý cho bạn một vài món ăn ngon từ loài cá này:
Canh chua cá mè
Đây là món ăn quen thuộc và rất dễ ăn dành cho mọi nhà. Khi nấu, bạn hãy rán qua cá để cá được thơm và không bị nát. Món ăn có vị thanh mát, mùi thơm từ thịt cá, vị chua nhẹ của sấu, vị ngọt từ dứa cùng vị thơm từ các gia vị, rau thơm như thì là, hành lá khiến cho món ăn bắt mắt mà lại rất dễ ăn. Bạn có thể sử dụng kèm với bún, rau sống hay ăn cùng với cơm đều rất tuyệt. Không những thế, nó còn rất tốt cho hệ tiêu hóa, nâng cao đề kháng cho cơ thể.
Cá mè hấp bia
Sử dụng bia là một cách đơn giản giúp khử mùi tanh của cá đồng thời cũng giúp cá có mùi thơm, hấp dẫn hơn. Cá thơm mùi bia, thịt mềm chín đều có thể dùng ăn kèm với rau sống như xà lách, ngò rí,… Món cá này rất lành tính nên phù hợp với mọi lứa tuổi kể cả trẻ em hay các bà bầu, phụ nữ sau sinh đều có thể sử dụng được. Hãy thử vào bếp chế biến món này và cùng chiêu đãi gia đình món ăn thơm ngon, bổ dưỡng này nhé.
Cá mè kho nghệ
Hầu hết các loài cá khi đem kho đều rất ngon và dễ ăn. Món ăn là sự kết hợp của nhiều gia vị như nước tương thơm lừng, ớt, hạt tiêu, gừng, sả cùng nước hàng đẹp mắt. Cá mè kho có màu vàng óng ánh, ngoài ra bạn cũng có thể sử dụng nghệ cho món ăn vừa giúp cá lên màu đẹp mà còn rất tốt cho sức khỏe, làm đẹp da cho các chị em phụ nữ. Món ăn được ăn kèm với cơm nóng hổi, thơm mùi gạo sẽ thật tuyệt vời mà lại rất bổ dưỡng.
Cá mè nướng
Đây là món ăn rất quen thuộc cho các đấng mày râu sử dụng làm món nhậu. Cá nướng có mùi thơm phức, thịt cá chắc sẽ rất thơm ngon và tốn mồi. Ngoài ra, món ăn này còn có tính mát rất tốt cho việc giải nhiệt cơ thể. Bên cạnh những món ăn trên, bạn có thể sáng tạo thêm để có thể làm ra được nhiều món ăn hấp dẫn hơn từ loài cá này.
Vảy cá mè có ăn được không?
Đối với cá loại cá khác nhau, thông thường phần vảy cá sẽ được bỏ đi trong quá trình chế biến nấu ăn và cá mè cũng vậy. Vảy cá thường rất cứng nên dùng bạn có kho nhừ lâu đến mấy thì chúng sẽ vẫn cứng và khó ăn. Đồng thời, việc loại bỏ vảy cá, rửa sạch nhớt sẽ khiến cho quá trình chế biến giảm bớt mùi tanh của chúng, thịt cá ngấm gia vị dễ dàng và đều hơn, khiến cho món ăn được ngon, hấp dẫn hơn. Vì vậy, khi sử dụng loài cá này, bạn lưu ý hãy bỏ phần vảy của chúng đi nhé.
Nên ăn khúc nào của con cá mè?
Các bộ phận của cá mè đều có thể sử dụng được, phần thân, phần đầu hay phần đuôi. Phần đầu bạn có thể dùng để nấu canh chua, khúc giữa và đuôi có thể đem kho hoặc đem rán để làm thành nhiều món ngon khác. Tuy nhiên phần đầu sẽ là phần tanh nhất của cá và có rất ít thịt. Việc nấu canh chỉ giúp làm cho nước có thêm vị ngọt và tận dụng không lãng phí cá.
Còn phần đuôi cá thì có rất nhiều xương dăm nhỏ, nhọn và mảnh rất dễ bị hóc nhất là đối với trẻ nhỏ. Phần giữa của cá bao giờ cũng là phần ngon nhất, nhiều thịt nhất, và có ít xương. Thịt cá ở khúc giữa sẽ chắc và thơm ngoài ra còn có một lớp mỡ bụng của cá ăn rất ngậy. Vì vậy, xét về tổng thể thì khúc giữa của cá mè là ngon nhất.
Cách chế biến cá mè không bị tanh
Cá mè là một trong những loài cá có độ tanh khó chịu nhất và bám dai nhất trong số các loài cá nước ngọt. Vì vậy, việc khử mùi tanh cho cá cũng không phải đơn giản.
- Bạn phải làm cá thật sạch: Cá mổ bụng, loại bỏ phần màng đen, mỡ bụng của cá vì đây là nguyên nhân làm cho cá bị tanh. Bên cạnh đó bạn loại bỏ phần ruột, mang cá, đuôi và vây cá rồi rửa sạch.
- Dùng giấm hoặc chanh: Bạn có thể sử dụng nước cốt chanh hoặc giấm pha loãng để rửa cá cũng như ngâm cá. Tuy nhiên bạn chỉ nên ngâm cá trong thời gian ngắn chỉ một vài phút để cá vẫn giữ được hương vị nguyên vẹn.
- Ngoài ra, sử dụng muối, gừng hay rượu để sát lên thân cá và rửa lại bằng nước sạch cũng giúp làm sạch nhớt và giảm mùi tanh của cá hiệu quả.
- Trong quá trình nấu ăn, bạn hãy sử dụng thêm các gia vị có mùi thơm như hạt tiêu, gừng, sả, ớt,… để ướp cá. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể cho thêm khế, mẻ,.. giúp cá thêm ngon và bớt mùi tanh hiệu quả.
Ngoài ra để món ăn được ngon hơn bạn cũng nên chú ý hơn trong cách lựa chọn mua cá mè nhé. Hãy chọn những con cá mà thật tươi, mắt trong, mang đỏ tươi và có vảy bóng. Những con cá chọn mua phải bơi lội khỏe mạnh để tránh mua phải cá ươn. Với những mẹo đơn giản này, chắc chắn quá trình nấu ăn của bạn sẽ trở nên đơn giản hơn rất nhiều.
Ai không nên ăn cá mè?
Cá mè là nguồn thực phẩm dinh dưỡng, có giá trị cao và đem lại nhiều lợi ích sức khỏe khi sử dụng hợp lý đúng cách. Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người đều có thể sử dụng chúng. Một vài trường hợp sau sẽ cần lưu ý trong quá trình sử dụng cá:
Bệnh gout
Trong cá hay các loại hải sản khác đều có chứa hàm lượng cao purin do đó, các bệnh nhân mắc bệnh gout hãy hạn chế sử dụng để bệnh không bị phát triển nặng hơn.
Người mắc bệnh về gan
Với đối tượng này nên hạn chế sử dụng các loại cá, kể cả cá chép, cá ngừ, cá mòi,…Bên cạnh đó, trong quá trình chế biến, cá chiên, rán sẽ thường không tốt cho sức khỏe bởi có nhiều dầu mỡ. Đồng thời khi chiên, rán cá sẽ làm giảm hàm lượng protein. Nếu chế biến cá bị cháy sẽ rất dễ sản sinh ra các chất gây ung thư. Chính vì vậy, những đối tượng này cần hạn chế và để ý hơn khi lựa chọn sử dụng loại thực phẩm này.
Bị dị ứng hải sản
Rất nhiều người bị dị ứng khi sử dụng các loài hải sản cá, tôm, cua, mực,… Sở dĩ như vậy bởi trong cá có chứa rất nhiều protein và cơ thể người có khả năng phản ứng dị ứng với một vài protein này. Nếu bạn từng bị dị ứng khi ăn hải sản thì bạn cũng cần cẩn thận khi sử dụng cá mè bởi nó có thể khiến các biểu hiện dị ứng của bạn thêm nặng hơn.
Bị rối loạn tiêu hóa
Rối loạn tiêu hóa sẽ đi kèm với các triệu chứng như đầy hơi, tiêu chảy, khó tiêu, táo bón,… khiến bạn vô cùng khó chịu. Việc này ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống của người bệnh. Nếu đang gặp các tình trạng này thì việc sử dụng cá mè sẽ làm cho bệnh thêm nặng hơn bởi chúng có chứa rất nhiều chất đạm. Vì vậy, những người đang bị rối loạn thì hãy nên uống nhiều nước, sử dụng các loại thịt trắng. Khi nào bệnh khỏi hoàn toàn thì mới nên dùng cá.
Kết luận
Cá mè tuy có độ tanh lâu nhưng thịt cá lại rất ngon và bổ dưỡng. Với những kinh nghiệm chia sẻ ở trên chắc chắn rằng bạn đã có cho mình những bí quyết riêng để khử mùi tanh cũng như giúp món ăn được ngon và hấp dẫn hơn. Hãy thường xuyên xuống bếp và chế biến các món ăn từ loài cá này để chiêu đãi cả nhà nhé.