Cá khoai là món ăn quen thuộc đối với người dân khu vực Tây Nam Bộ được biến tấu thành các món ăn như nấu cháo, nấu canh,…. Những cư dân vùng biển là người hiểu rõ nhất về loại thực phẩm này. Nó được sử dụng thường xuyên trong các bữa cơm hàng ngày với hương vị đậm đà. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu về loài cá này. Vì vậy, bài viết dưới đây sẽ giúp bạn biết rõ hơn về chúng.
Cá khoai sống ở đâu?
Như thường lệ, cứ vào tầm cuối đông, tháng 9 – tháng 12 (âm lịch) hàng năm, ngư dân các tỉnh vùng biển như Nam Định, Thái Bình, Quảng Bình, Thanh Hóa, Vũng Tàu,… lại nhộn nhịp, hứng khởi ra khơi đánh bắt cá khoai đặc sản mà thiên nhiên ban tặng. Phụ thuộc vào từng nơi mà mùa đánh bắt có thể kéo dài tới tận tháng 2 âm lịch.
Loài cá này phân bố chủ yếu ở các tỉnh mình biển, từ miền Bắc cho đến miền Trung nhưng nổi tiếng và thơm ngon nhất là ở Quảng Bình và Thái Bình. Thân cá hình tròn, thon dài, thịt cá màu trắng hồng, không có vảy trông giống như củ khoai nên được gọi như vậy và dùng để phân biệt với các loài cá khác.
Giai đoạn sinh sản nhiều nhất của cá khoai
Cá khoai có kích thước nhỏ, hiền lành và chủ yếu ăn các loài ấu trùng, động vật giáp xác nhỏ. Mùa sinh sản của loài cá này rơi vào thời gian từ tháng 7 – tháng 8 hàng năm. Chính vì thế, sau 3 – 4 tháng phát triển, cá sẽ được các ngư dân đánh bắt và thu hoạch. Vào chính vụ, giá thành của loài cá này rất rẻ.
Lợi ích sức khỏe đến từ cá khoai
Bên cạnh hương vị thơm ngon, hấp dẫn, cá khoai còn là vị thuốc đông y được sử dụng nhiều trong chữa bệnh. Với nhiều chất đạm, chất béo không no, chất xơ,…, cá có vị ngọt, lành tính rất tốt cho sức khỏe. Trong đông y, loài cá này có tác dụng nhuận tràng, bổ hư, mát huyết, ích ngũ tạng,… và rất thích hợp cho những người gầy, những người hay bị khô miệng, táo bón, hay mắc bệnh tiểu đường, ho khan,… Một số lợi ích đến từ loài cá này dựa vào thành phần dinh dưỡng của chúng:
- Thịt cá khoai có chứa hàm lượng vitamin đa dạng, tiêu biểu là vitamin E, vitamin B2,…giúp mắt luôn sáng khỏe, hạn chế nguy cơ mắc các bệnh về mắt như viêm giác mạc, mù điểm vàng, …
- Sử dụng cá sẽ giúp bổ sung lượng omega-3 lớn cho cơ thể giúp tăng cường phát triển trí não, hạn chế các bệnh về thần kinh. Vì vậy, các bà bầu thường xuyên sử dụng để thai nhi được khỏe mạnh.
- Hàm lượng Niacin và Selenium có trong thịt cá giúp bạn luôn sảng khoái, xua tan các căng thẳng, mệt mỏi và hỗ trợ khả năng tập trung tốt hơn.
- Việc duy trì ăn cá khoai một tuần 2 lần còn cung cấp lượng đạm dồi dào cho cơ thể đồng thời, loài cá này chứa rất ít chất béo nên không bị tăng cân, rất tốt cho những ai cần giữ dáng hay giảm cân.
Với nhiều công dụng tuyệt vời như vậy, chắc chắn loại thực phẩm này sẽ càng được nhiều người lựa chọn hơn.
Mẹo làm cá khoai chuẩn vị
Cá khoai nếu không nấu đúng cách sẽ rất dễ bị vỡ nát tuy nhiên để nấu đúng cahcs thì cũng không phải quá khó. Để đạt được đúng hương vị, chất lượng tươi ngon thì trong quá trình nấu, bạn hãy lưu ý thêm một số điểm sau:
Sơ chế cá
- Loài cá này khi nấu thịt rất mềm, dễ bị vỡ nát. Vì vậy, muốn thịt cá được săn và rắn hơn thì trong quá trình ướp gia vị, bạn cho thêm một chút chanh hoặc giấm. Bởi tính axit có trong chanh và giấm sẽ làm cho thịt cá thêm săn chắc đồng thời cũng giúp làm giảm đi mùi tanh từ cá.
- Bạn không nên bỏ phần đầu của cá khoai đi mà có thêm đem băm nhỏ, rồi lọc vài lần để lấy nước cốt. Phần nước này dùng để nấu canh sẽ rất ngọt nước và thơm ngon, đậm đà.
- Phần đầu cá có thể đem xay thật nhuyễn, cho thêm gia vị như hạt tiêu, ớt, hạt nêm cùng một vài loại rau thơm như thì là, rau răm và một chút nước mắm, trộn đều và nặn thành các viên cá nhỏ, mang đi nướng để cho vào nồi canh cá sẽ làm tăng độ hấp dẫn cho món ăn.
Cách nấu
- Thường xuyên vớt bọt nước trong quá trình nấu để nước canh trong và đẹp mắt.
- Thịt của cá khoai rất mềm, dễ nát vì vậy, bạn hạn chế đảo hay quấy nhiều lần.
- Bạn nấu cá trong thời gian ngắn, không nên để cá sôi quá lâu vì thịt cá rất nhanh chín và dễ bị nát trong thời gian dài.
Món ăn đặc sản từ cá khoai
Cá khoai vốn là món ăn dân giã và vô cùng quen thuộc đối với bà con vùng biển. Từ một món ăn rẻ tiền loài cá này trở thành đặc sản vùng miền bởi những cách chế biến tài hoa, đem lại hương vị đậm đà, khó cưỡng khiến cho ai một lần được thưởng thức cũng phải nhớ mãi. Không chỉ thế, chúng còn có nhiều tác dụng chữa bệnh. Một vài món ăn nổi tiếng được làm từ loài cá này:
Lẩu cá khoai
Nói đến lẩu thì không còn xa lạ với mọi người nữa rồi. Cuối tuần nghỉ ngơi, cả gia đình dành thời gian bên nhau, cùng quây quần bên nồi lẩu nóng hổi, nghi ngút khói. Lẩu cá khoai có vị chua cay vừa phải, rất ngon miệng. Thịt cá chín mềm, cùng vị chua cay kết hợp với nhiều loại rau ăn kèm rất cuốn hút bạn.
Không chỉ thơm ngon mà món ăn này còn rất tốt cho sức khỏe, món ăn này rất thích hợp cho những người mắc bệnh tiểu đường, người hay bị đau đầu, mệt mỏi, đặc biệt là những ai có sắc mặt nhợt nhạt, suy nhược cơ thể.
Cháo cá khoai
Cháo là món ăn quen thuộc, từ trẻ nhỏ đến người lớn ai cũng có thể sử dụng. Cháo cá khoai là món ăn giải nhiệt mang đậm hương vị của biển và rất lành tính, giàu dinh dưỡng. Cháo có vị ngọt, thanh mát, thịt cá mềm tan mà đặc biệt không có vị tanh của cá đâu nhé. Dựa vào thành phần của cá, món cháo này sẽ cung cấp rất nhiều nguồn dinh dưỡng cần thiết như canxi, sắt, omega 3, phốt pho.
Chính vì thế, bạn hãy thường xuyên nấu món này cho cả nhà cùng như cho bé nhà bạn. Đặc biệt, cá khoai rất mềm và nhừ, có thể ăn cả xương nên trẻ em cũng có thể sử dụng được. Món cháo này sẽ giúp bồi bổ dưỡng chất, Công dụng: Cháo cá khoai thích hợp để bồi bổ dinh dưỡng, thích hợp cho những ai đang gặp tình trạng mệt mỏi, hay trẻ em biếng ăn, chậm lớn,…
Cá khoai chiên giòn
Món ăn này sẽ giúp bạn bổ sung rất nhiều dưỡng chất cho cả gia đình. Để món ăn bớt được vị tanh thì trong quá trình sơ chế, bạn hãy ngâm cá trong nước gạo tầm 15 phút nhé. Món ăn có màu vàng đẹp mắt, giòn tan, thơm từ thịt cá, ăn cùng tương cà hay tương ớt đều rất ngon. Bạn cũng nên ăn khi còn nóng để tận hưởng được trọn vị món ăn, để lâu cá sẽ mất đi vị giòn và hơi tanh.
Canh cá khoai cải cúc
Món ăn thanh mát này rất thích hợp cho bạn dùng để thay thế các món ăn dầu mỡ, gây ngán. Canh cá khoai nấu cùng cải cúc rất nhanh, tiện lợi lại nhiều dinh dưỡng. Khi nấu canh bạn hãy cẩn thận để cá không bị nát, mất màu trắng ngần, rau cải cúc xanh mướt, cùng nước canh thanh, ngọt mát. Không chỉ thế, món canh nàycòn rất tốt cho việc cải thiện tình trạng ho khan, bổ phế, nhuận tràng, chống viêm hiệu quả,…
Canh cá khoai rau cần
Món canh được chế biến một cách đơn giản, không chút cầu kì mà lại mang đến hương vị mộc mạc, gần gũi với các món dân giã. Canh cá có vị chua chua của me, vị ngọt thanh từ thịt cá khoai, mùi thơm của hành và rau cần. Bữa ăn gia đình của bạn sẽ thêm phần ngon miệng hơn rất nhiều. Không chỉ thế, canh cá này còn đem đến nhiều lợi ích cho sức khỏe nhất là những người hay bị nóng trong, huyết áp cao, hạy bị chóng mặt đau đầu và giúp bổ máu.
Cá khoai nấu chua
Vị chua êm dịu từ sấu, mùi thơm từ hành lá, vị cay nhẹ từ ớt cùng vị ngọt thơm từ cá sẽ tạo nên món canh cá khoai ngon nức lòng. Món canh này càng ngon và trọn vị hơn khi được thưởng thức lúc còn nóng và không có mùi tanh của cá và rất đưa cơm. Với món ăn này, bạn có thể cho thêm dứa để món ăn thêm thơm và ngon hơn nhé.
Sử dụng món ăn này sẽ giúp bổ máu, thanh nhiệt giải độc, đồng thời cải thiện chứng táo bón rất tốt, hạn chế tình trạng đau đầu và các bệnh liên quan đến huyết áp. Ngoài các loại rau trên, cá khoai còn có thể kết hợp được với rất nhiều rau khác đều tạo nên hương vị đặc trưng riêng như nấu cùng rau cải xanh,… Vì vậy, bạn hãy sáng tạo thêm thật nhiều món canh được sử dụng từ loại cá bổ dưỡng này nhé.
Những lưu ý khi ăn cá khoai
Cá khoai rất lành tính và bổ dưỡng ai cũng có thể sử dụng được ngay cả bà bầu khi sử dụng chúng có đem lại rất nhiều tác dụng tốt. Tuy nhiên, để đảm bảo cho sức khỏe của bản thân và gia đình, bạn cũng cần lưu ý một vài khía cạnh sau:
- Không sử dụng cá sống: Trong cá có chứa rất nhiều vi khuẩn, kí sinh trùng có hại cho sức khỏe. Việc ăn sống sẽ không đảm bảo và có thể làm lây lan mầm bệnh tiềm ẩn cho người dùng.
- Không ăn mật cá: Rất nhiều loài cá được mọi người sử dụng mật bởi lợi ích của nó mang lại nhưng với cá khoai thì tuyệt đối bạn không được sử dụng vì mật của loài cá này thường chứa thành phần tetrodotoxin có tác động xấu tới hệ thần kinh.
- Người bị bệnh gout cần cẩn thận: Loài cá này có nhiều dưỡng chất cũng như hàm lượng chất đạm cao nên sẽ không phù hợp với những ai đang bị mắc bệnh gout.
Kết luận
Như vậy, chúng ta đã vừa tìm hiểu thêm về một đặc sản mang đậm hương vị biển của người dân miền Trung. Món ăn tuy bình dân nhưng tạo nên nét đặc sắc riêng, thể hiện tinh thần của những người dân nơi đây. Nếu có dịp đến miền Trung, bạn hãy một lần thưởng thức món canh cá khoai bổ dưỡng này nhé.
